انواع سوسک ها و ویژگی های آنها

انواع سوسک ها و ویژگی های آنها:

سوسک ها جزء مهمترین آفات خانگی هستند. سوسک های خانگی به عنوان تهدید جدی عمومی حساب میشوند, و گونه های خارجی شان نیز که راهشان را به داخل خانه پیدا میکنند مزاحمت جدی و احتمال تهدید عمومی جدی ایجاد میکنند. اندازه ی سوسک های چیزی در بین محدوده 1.2 الی 2 اینچ میباشد (3 الی 5 سانتی متر). آنها اکثرا حشرات شب خیزی هستند و بیشتر شب ها نمایان میشوند, بیشترشان به رطوبت پناه میبرد, اگر به دنبال غذا نباشد, به داخل شکاف های تاریک میرود. آنها سرعت خزیدن بالایی دارن و میتوانند از سطوح صاف و سخت بالا بروند. چند نوع از آنها میتوانند به مدت کوتاهی پرواز بکنند یا مانند بزرگسالان در شب های گرم به صورت نرم پرواز کنند, اما اکثرشان یا پر ندارند یا پر هایشان بسیار کوچک است و یا به کلی نمیتوانند پرواز کنند.

انسان ها معمولا وقتی یک سوسک در خانه خود یا محلی دیگر پیدا میکنند حس بسیار نفرت انگیزی نسبت به آنها پیدا میکنند. نفوذ و آلودگی های داخلی سوسک ها یکی از اصلی ترین سرچشمۀ عوامل باعث آلرژی ها هست و به عنوان یکی از عوامل خطر بروز آسم در کودکان نیز شناخته شده است. مخصوصا در مسکن های چند واحدی. سطحِ عواملِ باعث ایجاد آلرژی در زمان حال, هم تحت تاثیر تراکم سوسک ها در زمان حال و هم تحت تاثیر شرایطی است که منجر به آلودگی های شدید میشوند. مانند وجود اختلال در ساختار خانه و نیاز به تعمیر و شرایط بهداشتی نامناسب.

پنج نوع سوسک در تهران وجود دارد که به صورت عمومی به عنوان آفت شناخته میشوند. این پنج نوع عبارت اند از : سوسک آلمانی, سوسک پشت قهوه ای, سوسک شرقی, سوسک آمریکایی, سوسک ترکستانی

شناسایی و چرخۀ زندگی سوسک

سوسک ها, حشراتی با جثۀ متوسط یا بزرگ در راسته بلاتودِآ[1][1] (فرا راستۀ دیکتیوپترا[2][2]) هستند. آنها پهن و عریض هستند, همراه با شاخک های دراز و قسمتی برجسته و سپر-شکل به اسم پرونوتوم[3][3] که در پشت سر آنها قرار دارد. موریانه ها نیز به فرا راستۀ دیکتیوپترا تعلق داشته و رابطه ی نزدیکی با سوسک ها دارند.

مردم معمولا سوسک های سوسری را با سوسک های قاب بالان اشتباه میگیرند. اما سوسک های سوسریِ بزرگسال پرده های بسیار نازکی در بال خود دارند در حالی که قاب بالان ها بال های ضخیم و محکمی دارند.

تقریبا تمامی سوسک ها شب خیز هستند. هنگام ایجاد مزاحمت آنها به پراکنده شدن عادت دارند. سوسک های کودک یا بزرگسال که آنهارا نیمف[4][4] (پوره) صدا میزنند, با رشد و بزرگ شدن دچار دگرگونی تدریجی میشوند. این به این معنا است که آنها مشابهت هایی به بزرگسال ها داشته و عادتهای غذایی مشابه دارند اما بال های کاملا شکل یافته ندارند و از نظر تولید مثل فعال نیستند. بالافاصله پس از پوست انداختن, سوسک ها سفید میشوند اما سطح بیرونی آنها رفته رفته همراه با سخت تر شدن سیاه تر میشود, معمولا ظرف چند ساعت. پوره ها معمولا رایج ترین مرحلۀ سوسک های سوسری هستند که در جمع های صحرایی میتوان آن ها را پیدا کرد.

یک سوسک سوسری مونث کیسه تخمی تولید میکند که آن را اوتِکا مینامند. او این کیسه تخم که از لبه ی شکمش بیرون میزند و تقریبا نصفش رو هوا معلق میماند را به هرجا که میرود با خود حمل میکند. سوسک آلمانیِ مونث و سوسک های صحرایی, کیسه های تخم خود را در اکثر دوره ی 30 روزه ی نگه داری تخم با خود حمل کرده و وقتی که تخم ها ترک خورده و سوسک های کودک میخواهند به دنیا بیایند آنها را رها میکنند. نوع دیگری از سوسک ها که بالا تر به آن ها اشاره شده, تخم هایشان را مدت کوتاهی با خود حمل کرده و آنها را در یک مکانی مناسب که برای تخم که شرایط لازم را دارد رها میکنند. در اکثر مواقع تخم ها در شکاف های مرطوب و تاریک و در مکان های امن دیگر رها میشوند. زمان مورد نیاز برای به پایان رساندن چرخۀ زندگی یک سوسک, با احتساب زمانشان در داخل تخم تا رسیدن به مرحله ی بزرگسالی و تولید مثل میتوانند چیزی در بین چند ماه الی بیش از یک سال باشد.

سوسک ها در مناطق تاریک و گرم قایم میشوند, مخصوصا مکان های باریکی که سطوح از هردو طرف آنها را لمس میکنند. سوسک آلمانی بزرگسال میتواند در شکاف هایی به بزرگی 3 سانتی متر قایم شوند. سوسک های بالغ تر عادت دارند حتی در شکاف های کوچک تر هم قایم شوند, آز آنجا که احساس امنیت بیشتری میکنند. سوسک ها معمولا عادت دارند که موقع غذا خوردن در یک گوشه جمع شوند و معمولا در امتداد لبه های دیوار یا دیگر سطوح حرکت کنند.

بسیار مهم است که در یک آلودگی و نفوذ سوسک, نوع و گونه ی درستِ سوسک شناسایی شود تا بتوان موثر ترین شیوۀ مقابله با آنها را انتخاب کرد.

سوسک های خانگی

سوسک آلمانی

سوسک آلمانی (جدل 1 را نگاه کنید) (در لاتین : Blatella germanica) رایج ترین گونۀ سوسک های خانگی در تهران (و احتمالا کل دنیا) محسوب میشوند, مخصوصا در خانه های چند-واحدی (مسکونی). آنها مکان های مرتبط با غذا, مانند آشپزخانه ها و فضاهای گرم و مرطوبی (°21 الی °23 سانتی گراد) که نزدیک به غذا و آب باشند را ترجیح میدهند, همچنین محل مورد ترجیح آنها برای پناه گرفتن نیز مکان های تاریک است. احتمال پخش آلودگی بیشتر و شدیدتر به مناطق دیگر ساختمان وجود دارد.

از بین تمام انواع سوسک موجود در کالیفرنیا, سوسک آلمانی سمج ترین و پر دردسرترینشان است; آنها در مکان های داخلیِ مرتبط با تغذیه و مواد غذایی زندگی میکنند و به دلیل احتمالِ آلوده کردن غذا و به وجود آوردن آلرژن ها میتوانند خطر هایی نسبت به سلامتی تان ایجاد کنند. سوسک های آلمانی میتوانند در مکان هایی مانند خانه, مدرسه, رستوران, بیمارستان, انبار, ساختمان و به عبارتی دیگر هرجای دیگری که محلی برای آماده سازی غذا یا انبار غذا داشته باشد, تبدیل به آفات شوند. آنها غذا و ظروف غذایی را آلوده و محصولات از جنس پارچه و کاغذ را نابود میکنند و با لمس هر سطحی لکه و بوی ناخوشایندی از خود جای میگذارند.

باور بر این است که سوسک آلمانی قابلیت انتقال بیماری و باکتری های زیادی را دارند. تعدادی از آن باکتری و بیماری ها عبارت اند از: استافیلوکوک, استرپتوکوک, ویروس هپاتیت و باکتری کلی فرم. آنها همچنین در گسترش حصبه و دیسانتری (اسهال همراه با خون) نیز سهیم هستند.

سوسک مونث, یک تخمِ بژِ سبک با خود حمل میکند که تقریبا 3.5 سانتی متر است, تا اینکه یکی دو روز قبل از شکستن تخم و به دنیا آمدن سوسک نوزاد, آن را رها میکند. در بعضی اوقات تخم در حالی که که همچنان توسط سوسک مونث حمل میشود میشکند و نوزاد به دنیا می آید. هر تخم تقریبا شامل 30 نوزاد میشوند و یک سوسک مونث میتواند هر چند هفته یکبار یک تخم جدید تولید کند. این نوع سوسک ها پر سرعت ترین سیستم تولید مثل را در بین نوع ها دارند: یک سوسک مونث و نوزادش میتوانند بیشتر از 30 هزار سوسک در سال تولید کنند.

سوسک پشت قهوه ای

سوسک های پشت قهوه ای (جدول 1) (به لاتین : Supella Longipalpa) به اندازه سوسک آلمانی در تهران رایج نیستند و تقریبا فقط 1% آلودگی های داخلی را شامل میشوند. این نوع سوسک دمای 26 درجه ی سانتی گراد را ترجیح میدهد, 2 الی 5 درجه گرمتر از دمای مورد ترجیح سوسک های آلمانی. پناه گاه های مورد علاقه ی این گونه سوسک ها شامل درز و شکاف های داخل یا نزدیک وسایل الکترونیکی, پشت تابلو و تزئینات دیواری, پایه های تو خالی مبلمان ها و درون توده ای از شلوغی و در هم و برهمی میباشد. آنها معروف به حضور در مناطق مرتبط با تغذیه نیستند اما احتما پیدا کردن آنها را در اداره ها, مراکز مراقبت از حیوانات, آشپزخانه ها, مدرسه ها, آزمایشگاه ها, تاسیسات صنعتی و بیمارستان ها وجود دارد. غذای مورد ترجیح سوسک پشت قهوه ای غذاهای نشاسته ای است, مانند چسب موجود روی تمبر ها و پاکت ها.

سوسک های پشت قهوه ای مذکر و بزرگسال وقتی مورد مزاحمت قرار میگیرند پرواز میکنند, مخصوصا در دماهای بالاتر از 29 درجه سانتی گراد, اما سوسک های پشت قهوه ای مونث نمیتوانند پرواز کنند. مونث ها در مناطقی مانند پایین مبلمان و اثاثیه, یا در داخل کمد ها و کشو ها و مکان های تاریک دیگر که کیسه تخم هایشان میتواند در شرایط مناسب نگه داری شود بدون اینکه قبل از موعود بشکند, کیسه تخم های سبکشان را, که تقریبا 3.5 سانتی متر قد دارند, به سقف چسب میزنند. تعداد زیادی از کیسه تخم ها میتوانند در کنار یکدیگر در اندازه ای عظیم تر چسبیده شوند. هر سوسکِ پشت قهوه ای مونث و نوزادش قابلیت تولید مثل بیش از 600 نوع سوسک پشت قهوه ای در سال را دارند.

جدول 1 :

جدول 2 :

سوسک هایی که در خارج از خانه زندگی میکنند

سوسک شرقی

سوسک های شرقی (جدول 2) (به لاتین: Blatta Irientalis) بعضی اوقات حشره ی آبی یا قاب بالان سیاه نیز نامیده میشود. این نوع سوسک در مناطقی زندگی میکند که خنک, تاریک و مرطوب باشد, مانند گاراژ ها, کنتور های آب, زیرزمین ها و آبگذر و فاضلاب ها. بیشترین احتمال وجود این نوع سوسک, در خانه های تک خانواده ای است که توسط پوشش های گیاهی مانند چوب های جنگلی, پیچش های گیاهی و پوشش زمینی احاطه شده اند. آنها به علاوه, در مکان های خارجی که مردم به حیوانات خانگلی, دام یا حیوانات وحشی غذا میدهند هم رایج هستند.

سوسک شرقی دمای خنک تری نسبت به بقیه انواع سوسک ها را ترجیح میدهد. تعداد جمعیت آنها در بنا های بسته شده مانند کنتور آب, معمولا میتواند به مقدار بسیار بالایی برسد. هنگام شب سوسک های شرقی شاید به دنبال غذا, آب یا یک همسر به ساختمان ها سفر کنند. آنها معمولا در طبقه همکف ساختمان ها میمانند و نسبت به انواع دیگر سوسک ها آرام تر حرکت میکنند.

 سوسک های شرقی قابلیت پرواز کردن یا صعود از سطوح عمودی صاف را ندارند. در نتیجه میتوان آنها را پس از سقوط از بالای لوله های آسیب دیده در حالت به دام افتاده, روی یا داخل سینک ظرفشویی و یا وان حمام پیدا کرد.

سوسک های شرقی مونث, کیسه تخم های سیاهِ قهوه ای-قرمز خود را, که تقریبا 9.6 سانتی متر قد دارند, در زباله ها یا غذاهای واقع در پناهگاه ذخیره میکنند. هر سوسک شرقی مونث و نوزادش میتوانند تقریبا 200 سوسک در طول یکسال تولید کنند. روند رشد از یک پورۀ (نیمف) تازه به دنیا آمده تا به یک بزرگسال میتواند 1 الی 2 سال یا بیشتر طول بکشد. سوسک های شرقی مونث و پورۀ شبیه به سوسک های ترکستانی هستند, به استثنای اینکه پوره ها رنگ بندی مایل به قرمز سوسک های ترکستانی را شامل نمیشوند.

سوسک ترکستانی

سوسک ترکستانی (جدول 2) (به لاتین: Blatta Lateralis) گونه ای جدید از آلوده کننده ها هستند که معمولا در فضاهای خارجی مانند کنتور های آب, شکاف های بین بلوک های بتونی پر شده, داخل مقدار زیادی پوسال, زیر برگ های افتاده روی زمین, داخل گیاه های گلدانی و سیستم آب و فاضلاب پیدا میشوند. این گونه از سوسک ها معمولا به صورت آنلاین به فروش میرسند و به عنوان غذا برای حیوانات خانگیِ حشره خوار استفاده میشوند. مونث ها معمولا با سوسک های شرقی اشتباه میفتند اما میتوان آن ها را از طریق نشان های کرمی رنگ در امتداد لبه های پشت سر و اطراف بال های کوتاه و دایره وار, از هم جدا کرد. مذکر ها شاید به سوسک های آمریکایی شباهت داشته باشند اما آنها کوچکتر بوده و بال های زردِ بژ مانند و راه راه های کرمی رنگ در امتداد لبه هایشان دارند. پوره های این نوع, قهوه ای تیره یا سیاه همراه با کله, پا و قفسه سینه قرمز مانند هست.

زیست شناسی سوسک ترکستانی مشابه به سوسک شرقی است, هرچند سوسک ترکستانی مونث زودتر به بلوغ میرسد و در حین زندگی شان تعداد تخم بیشتری نسبت به سوسک شرقی مونث تولید میکند. در سال های اخیر, سوسک های ترکستانی, به خصوص در کالیفرنیای جنوبی, سنترال ولی و دیگر مناطق گرم و خشک ایالت, سوسک های شرقی را جایگزین کرده اند.

سوسک آمریکایی

سوسک آمریکایی (جدول 2) (به لاتین: Periplaneta Americana) محیط های گرم و مرطوب, با درجه ای بالاتر از 27 درجه سانتی گراد را ترجیح میدهند. تحت شرابط مناسب آنها با آمادگی در فضاهای خارجی زندگی میکنند. هر از چند گاه یکبار آنها از فاضلاب ها و دیگر مناطق داخل طبقه ی همکف ساختمان ها تغذیه میکنند, مخصوصا اگر لوله ها صدمه دیده باشند, پنجره ها باز بوده یا وجود نداشته باشند. آنها در فاضلاب ها, کنتور های آب, زهکش های بارش, تونل های بخار, مکان های پروررش حیوانات و باغ وحش ها رایج هستند.

این احتمال وجود دارد که سوسک آمریکایی با زوائد و پس مانده های انسانی در فاضلاب ها و با پس مانده های حیوانی در فضاهای خارجی برخورد کند. به این دلیل آنها قادر به انتقال باکتریِ مسئولِ مسمویت غذایی هستند. (باکتری شیگلا, باکتری سالمونلا)

مونث های بزرگسال کیسه های تخم خود را به مدت 6 روز با خود حمل میکنند و بعد آنها را به یک مکان امن و محافظت شده میبرند تا آنجا به مدت 2 ماه و یا بیشتر ازش نگه داری شود. کیسه تخم ها که 9.6 سانتی متر اندازه دارند, در زمان تخم گذاری قهوه ای هستند اما در یک الی دو روز بعدی سیاه میشوند. هر تخم تقریبا 12 جنین در خود جای میدهد. یک سوسک آمریکایی مونث و نوزادش میتوانند بیش از 800 سوسک در یک سال تولید کنند.

سوسک صحرایی

سوسک های صحرایی (جدول 2) (به لاتین: Blattella Vaga) مناطق خارجی در داخل زوائد بزگ ها و آت و آشغال گلدان ها را ترجیح میدهند اما احتمال نفوذ آنها به مناطق داخلی وقتی که هوا گرم یا خشک است وجود دارد. آنها به صورت گسترده در کالیفرنیای جنوبی و مناطق صحرایی پیدا میشوند. سوسک های صحرایی معمولا به عنوان سوسک های آلمانی اشتباه گرفته میشوند.

جنس مونث بزرگسالِ این نوع, کیسه تخم های خود را تا موقعی که نشکسته اند با خود حمل میکند. هر تخم شامل 30 الی 40 نوزاد میباشد. روند رشد از یک پوره به یک بزرگسال میتواند 3 ماه طول بکشد.

سوسک سه خطی

سوسک سه خطی (جدول 2) (به لاتین: Luridiblatta trivittata) ریشه ای اش برمیگردد به کشور های خاور میانه ای مانند الجزایر, مراکش, اسپانیا و لیبی. اطلاعات بسیار کمی درباره نوع زیست این گونه سوسک وجود دارد. در کشور های ریشه ای اش, آنهارا میتوان درون زوائد برگ ها در جنگل های نیمه خشک پیدا کرد. در محدوده کالیفرنیا, مشاهده شده است که آنها به مناطق و مناظر سیراب پناه میبرند. در حال حاضر میتوان آنها را در منطقه ی سان فرانسیسکو بی و همچنین در دیگر قسمت های کالیفرنیای جنوبی و مرکزی پیدا کرد.

سوسک های سه خطی, معمولا در اواخر تابستان و پاییز به دنبال غذا و آب, در خشک ترین بخش سال به ساختمان ها هجوم میاورند. تلاش برای شناخت سوسک های سه خطی در آزمایشگاه ها, تا به حال با شکست مواجه شده است.

سوسک قهوه ای سوخته

سوسک قهوه ای سوخته, سوسکی تهاجمی است. (جدول 2) (به لاتین: Periplaneta fuliginosa) این گونه از سوسک در بخشی از کالیفرنیای جنوبی جزو آفات مزاحم محسوب میشدند, اما حالا به سختی دیده میشوند. این گونه معمولا خارج از خانه در گلدان های تزئینی و داخل دسته هیزم ها, گاراژ ها و کنتور های آب پیدا میشوند. بعضی اوقات میتوان آن ها را در فاضلاب های شهری نیز یافت. سوسک های قهوه ای سوخته قسمت های بالاتر ساختمان ها را ترجیح میدهند. آنها همچنین میتوانند زیر درختچه ها و روکش های خارجی ساختمان ها زندگی کرده و در حین تابستان به داخل درخت و دیگر گیاهان پناه می آورند. آنها بعضی اوقات به خانه ها نفوذ میکنند و در مناطقی مانند شیروانی پناه میگیرند. بزرگسالان میتوانند پرواز کنند, مخصوصا در یک عصر گرم و مرطوب. جنس مونث سوسک های قهوه ای سوخته کیسه تخم هایی به رنگ قهوه ای سیاه یا کاملا سیاه, که 9.6 سانتی منتر قد دارند را تا یک روز قبل از شکستنشان با خود حمل میکنند. تخم ها وابسته به دما, میتوانند به سرعت در 24 روز بشکنند یا 70 روز بعد از گذاشته شدنشان بشکنند. تقریبا 40 الی 45 پوره از یک کیسه تخم سوسک قهوه ای سوخته بیرون می آیند. پوره های قهوه ای تیره هستند با قسمت های کوچکِ سفید در انتهای شاخک هایشان و پشت سرشان.

سوسک استرالیایی

سوسک های استرالیایی (به لاتین: Periplaneta australasiae) گونه های گرمسیری هستند و گرما و مناطق مرطوب را ترجیح میدهند. آنها بعضی اوقات در گلخانه ها, مراکز پرورش حیوانات و باغ وحش ها دیده میشوند. بزرگسال ها شبیه به سوسک های آمریکایی هستند اما از طریق نوار کرمی رنگ در امتداد بال جلویی قابل تشخیص هستند. چرخۀ زندگیشان مشابه سوسک آمریکایی است.

 منبع: ucancr